Ahilik Sistemi

XVIII. yüzyıldan sonra bir esnaf-sanatkâr birliği hâline dönüşmüş olsa bile, XIII. yüzyıldan itibaren Anadolu’da görülmeye başlayan sistemin Anadolu’nun vatanlaşmasında, Osmanlı Devleti’nin kurulması ve idari işleyişinde ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda önemli katkıları olmuştur.

Ahi Evran 1200’lü yılların sonunda 32 meslek dalını teşkilatlandırarak oluşturduğu sistem ile o dönem Anadolu’ya göç eden Türkmenlere hem aş hemde iş imkanı sağlamış, meslek sahibi üretici insanlardan vasıflı bir toplum inşaa etmiş, devletin bekasını sağlamıştır. Ahi Evran ve teşkilatı yeni bir insan tipi hayal ederken, Müslüman Türk de olması gereken ahlaki prensipleri ortaya koymuştur.

Ahilik Teşkilatı günümüzde bazı kesimlerce algılandığı gibi bir tarikat veya bir mezhep değildir. İnançlarını ve fikirlerini zikre vedahi davranışa dönüştürmüş, evrensel insanlık değerleriyle uyum gösteren hatta onların üzerinde olan  bir kültür, medeniyet hazinesi olan sade, net, asil bir Müslüman Türk hareketidir.

Bu hareket, sadece erkek organizasyonunda kalmamış kadının yerinin köleden öteye geçmediği dönemlerde toylara başkanlık eden Türk kadınında, Ahi Evranın eşi Fatma bacıda vücut bulmuş hali ile tarihte bilinen ilk kadın teşkilatı olan Bacıyan-ı Rum “Yani Anadolu Bacıları Teşkilatı ‘’ nı kurmuş, eğitilen ve herbiri meslek sahibi olan kadınlar gerektiğinde kilim dokuyarak satmış, gerektiğinde ise eşlerinin yanında savaşıp  şehit olmuşlardır.

Türk Milletinin temel değerlerinden biri olan Ahilik ;

Toplumdaki ticaret ve sosyal ilişkilerde dürüstlük, iş ve meslek ahlakına saygı, hak ve hukuka, kul hakkına riayet etme, güler yüzlü olma gibi insanlık ilkelerini esas alan sosyo ekonomik bir yaşam biçimidir.

Mayasını övülmüş soyundan, işleyişini ise mukaddes dinimiz İslamdan alan  Ahilik Sistemi;

Uzakdoğu dahil birçok başarılı dünya ülkesinin eğitim sistemi, ticaret ve sanayi üretimlerinde uyguladığı modellerden biridir.

Ahiler;

Eğitimi kişinin doğumuyla başlayan ve hayat boyunca devam eden bir süreç olarak görmüşlerdir.

Ahi zaviyelerinde (okullarında)  kırk yaşın üstündeki insanlara da okuma – yazma öğretilmiş, hatta bunlar arasında Divan yazacak kadar olgunluğa erişenler dahi yetiştirilmiştir.

Böylece günümüzde “hayat boyu eğitim” şeklinde tanımlanan eğitim anlayışı yüzyıllar önce Ahi birlikleri tarafından başarıyla uygulanmıştır.

Hedefi iyi ve bir okadar donanımlı insan yetiştirmek olan Ahilik sisteminde ahlâkî eğitimle, bireyin toplum içinde ve dışında nasıl davranması ve hangi özelliklere sahip olması gerektiği öğretilir. ,yi insan olmanın yolu; bilmek ve bildiğini uygulamaktan geçer. İnsan, fikrini, zihnini, duygularını ve organlarını yaratılış amacına uygun bir şekilde kullanmayı bilir ve bilgisini bu yönde uygularsa o üstün bir kişilik kabul edilir.

 

İnsanlığın bilinen tarihinde demiri ilk işleyen millet olan Türklerin ticaretlerine şiar edindikleri Edebin, İslam ile müşerref olduktan sonraki Kur’ani ticaretin adıdır, Ahilik.

Sosyo Ekonomik bir sistem olarak, içinde barındırdığı üretimde kümelenme modeli ile 12 yy.’dan 20. yy. ışık tutan teşkilatın adıdır, Ahilik.

Metal işlemeciliği,hayvancılık,dokumacılık ve benzeri dallarda iş insanlığına başlayan milletimizin 12 yy.’da Ahi Evran namında Nasuriddin Mahmud El-Hoyi adında Anadolu’da bir yiğit zanaatkarın 32 meslek dalını teşkilatlandırıp Anadolu’da sanayi devrimini gerçekleştirmesinin adıdır, Ahilik.

Yine bu yiğit ve Ahilerin günümüze tamda yakın zamana ve bu anlara ışık olacak şekilde; içteki hainlere rağmen Moğol istilası olduğunda bir yandan üretip ekonomiye can verirken diğer yandan gerektiğinde de Milleti ve Devleti için silah kuşanıp şehit olup can vermelerinin adıdır, Ahilik.

Kadının yerinin köleden öteye geçmediği dönemlerde Toylara Başkanlık eden Türk kadınının Ahi Evran’ın eşi Fatma bacıda vücut bulması ile tarihde bilinen ilk kadın teşkilatı olan Bacıyan-ı Rum yani Anadolu Bacılarının kurulması, eğitilen ve her biri meslek sahibi olan kadınların gerektiğinde kilim dokuması, gerektiğinde satması, gerektiğinde ise eşlerinin yanında çarpışıp Moğollara karşı şehit olmalarının adıdır, Ahilik.

İyi üretilmeyen ayakkabının müşteri memnuniyetsizliği ve bunun teşkilatça tespiti neticesinde hatalı üretilen pabuçun üreticinin damına atılıp ustalığının elinden alınması ile cezalandırılması yöntemiyle, yıllardır yeni bir sistem diye firmalarımıza sunulan Toplam Kalite Yönetimin 12.yy’daki adıdır, Ahilik.

Yıllarca Avrupa Birliği’nin kriterleri diye dünyaya sunulan maddelerin mesneti vedahi özünün adıdır, Ahilik.

Ticarette rekabetin adaletlisi, helal kazancın paylaşabilmenin, ortak kümenelerek üretebilmenin, markalaşıp birlikte satabilmenin, milletler mücadelesinde ekonomik özgürlüğün, yarınlarda lider ülke olabilme hedefinin mesneti, güç kaynağı ve temelidir, Ahilik.

İbrahim Çam
Yönetim Kurulu Başkanı